De voedselfabriek van de toekomst is geautomatiseerd, flexibel en adaptief

Hoe slecht het economisch ook gaat in een land: mensen zullen (moeten) blijven eten. De voedingsmiddelenindustrie is wat dat betreft haar bestaan wel zeker, maar hoe?! De voedselfabriek van de toekomst heeft immers te maken met strenge wet- en regelgeving, met een consument die voortdurend wat anders wil maar ook met arbeidskosten, Arbo-omstandigheden en de kwaliteit van producten. Onder meer AI zal in de toekomst een belangrijke rol gaan spelen.

De voedingsmiddelenindustrie wijkt op specifieke punten af van de ‘gewone’ industrie. Zo is bijvoorbeeld hygiëne een zwaar thema in verband met de volksgezondheid. Dat heeft invloed op het materiaalgebruik in machines. In de meeste gevallen wordt rvs gebruikt maar ook de ontwikkelingen binnen de kunststoffenwereld staan niet stil. Beide materialen zijn onder meer geschikt voor de agressieve reinigingsmethoden die gebruikelijk zijn en waarbij wordt gewerkt met hoge drukken, hoge temperaturen en specifieke reinigingsmiddelen.

Verder is deze industrie onderhevig aan stevige variaties op verschillende vlakken. Zo worden er regelmatig nieuwe voedingsmiddelen geïntroduceerd. Niet alleen qua ingrediënten en samenstelling maar bijvoorbeeld ook als nieuw gekweekte groenten of fruit. Deze ontwikkelingen hebben invloed op de wijze van onder meer opslag, handling en verwerking. Dit heeft onder meer geleid tot pompen die speciaal voor de voedingsmiddelenindustrie zeer kwetsbare producten automatisch kunnen transporteren zonder dat de fabrikant moet inboeten op kwaliteit. Speciale waaiers laten bijvoorbeeld kersenpitten toe of zorgen ervoor dat toevoegingen aan yoghurt of kwark tijdens het transport niet worden stukgeslagen.

Daarbij richten machinebouwers zich ook steeds meer op modulaire machines die relatief eenvoudig zijn om te bouwen en af te stellen. Bijvoorbeeld om een nieuwe verpakking te verwerken, verschillende voedingsmiddelen samen in één verpakking te brengen of om specifieke processen efficiënt te combineren. Wat dat betreft is het goed dat machines en componenten steeds beter met elkaar en de bovenliggende besturing kunnen communiceren (Industrie 4.0).

Kwaliteit is ook een factor die onder ‘variatie’ hangt. Om een zo hoog mogelijke prijs voor je producten te krijgen, is het belangrijk om 100% te kunnen controleren op kwaliteit. Daarbij heeft ook de voedingsmiddelenindustrie al langer te maken met duurzaamheid en het tegengaan van voedselverspilling. Dat betekent dat de verwerker van bijvoorbeeld fruit van ieder stuk fruit wil weten wat de kwaliteit is. Een perfect stuk fruit levert het meeste op; wanneer er afwijkingen zijn is het helemaal afhankelijk van de afwijking of het fruit nog eetbaar is of niet. Al deze verschillende beoordelingen zijn steeds beter mogelijk met vision en intelligente software. Camera’s, sensoren en beeldherkenning zorgen ervoor dat de partijen die uiteindelijk richting de consument gaan een vooraf vastgestelde kwaliteit hebben.

Naast de ontwikkelingen binnen vision en analysesoftware of beeldverwerking, treedt tot slot AI steeds meer op de voorgrond. Het is een ware hype aan het worden die op beurzen, lezingen en seminars duidelijk naar voren komt. Enerzijds wordt daarbij benadrukt dat mensen AI niet moeten beschouwen als de heilige graal, maar anderzijds wordt ook expliciet gewezen op de mogelijkheden van AI voor júist de voedingsmiddelenindustrie. 

Hoe dat er precies uit zal zien in de toekomst is zeker nog niet uitgekristalliseerd. Wel is duidelijk dat AI vooral geschikt is voor het logisch verwerken van grote hoeveelheden informatie en op basis daarvan conclusies kan trekken. Toepassingen kunnen daarmee liggen op het vlak van bijvoorbeeld energiemanagement in een hele fabriek maar ook op de kwaliteit van de producten, de perceptie van de mens met betrekking tot nieuwe producten, voorspellingen voor afname op basis van diverse factoren enzovoorts. Wat dat betreft zal techniek steeds meer handelingen en in toenemende mate ook ‘denktaken’ overnemen van mensen. Hierdoor komt er meer tijd vrij voor ons om creatief te zijn, signalen op te pikken die AI niet herkent en zo de voedingsmiddelenindustrie tot een innovatieve en adaptieve sector te houden.